เงินเฟ้อติดลบ... เงินฝืดไม่ฝืด

เงินเฟ้อติดลบลากยาวทำให้เกิดเงินฝืด​ หรือ​ deflation แต่วันนี้เรามีเงินฝืดร่วมกับเศรษฐกิจที่ถดถอย​ จึงเปลี่ยนจากภาวะชะงักงันทางเศรษฐกิจ​ หรือ​ Economic​ Stagnation ลามเข้าสู่​ Recession เพราะไม่ใช่เพียงราคาน้ำมันที่ลดลง​ทำให้เงินเฟ้อทั่วไปติดลบ แต่ราคาสินค้าอื่นๆ​ ที่สะท้อนกำลังซื้อของคนก็ลดลงตามทำให้อัตราเงินเฟ้อพื้นฐาน​ (ไม่รวมพลังงานและอาหารสด)​แทบไม่ขยายตัว​ ที่จริงราคาสินค้าเกษตรขึ้นมานานแล้วจากปัญหาภัยแล้ง​ที่ผลผลิตออกมาน้อย​ แต่รายได้ภาคเกษตรหดตัว​ กำลังซื้อเลยต่ำ​ อีกทั้งการเลิกจ้างในกลุ่มนอกภาคเกษตรมีผลให้กำลังซื้อโดยรวมอ่อนแอ มองไปข้างหน้า​ มีสองประเด็นต้องจับตามอง​ ประเด็นแรก​ เงินเฟ้อใกล้ถึงจุดต่ำสุดตามราคาพลังงาน​ ในสถานการณ์​ไม่ปกติเช่นนี้​ เราอาจต้องเทียบพัฒนาการเงินเฟ้อเทียบเดือนก่อนหน้ามากกว่าเทียบปีก่อน​หน้า คือแม้เงินเฟ้อติดลบถึง​ - 3.44%เทียบพ.ค.62 ซึ่งถือว่าลงลึกมาก​ แต่เงินเฟ้อกลับแทบไม่เปลี่ยนแปลง​ (+0.01%) เทียบเดือนก่อน​ นั่นหมายความว่าเงินเฟ้อน่าจะลดการติดลบลง​ และหากดูปัจจัยสนับสนุนก็มาจากราคาพลังงานที่ฟื้นตัวขึ้นจากเดือนก่อนหน้า​ ซึ่งราคาพลังงานเป็นส่วนสำคัญไม่เพียงแต่ในสัดส่วนเงินเฟ้อ​ แต่มีผลทางอ้อมต่อค่าขนส่งและราคาวัตถุดิบในสินค้าอื่นๆ​ ด้วย​ ประเด็นที่สอง​ มาตรการรัฐลดค่าครองชีพ​ช่วยลดเงินเฟ้อ อัตราเงินเฟ้อพื้นฐานที่ต่ำส่วนหนึ่งมาจากค่าไฟฟ้าที่ลดลง​ ซึ่งตัวเลขอัตราเงินเฟ้อพื้นฐานที่ขยายตัว​ 0.01%เทียบปีก่อน​ หรือหดตัว​ 0.3% จากเดือนก่อนหน้า​ อาจไม่เพียงสะท้อนกำลังซื้อในประเทศที่อ่อนแอ​จาก คนขาดกำลังซื้อ​ ราคาสินค้าจึงขึ้นไม่ได้​เพียงอย่างเดียว แต่มีบางกลุ่มที่อาจปรับตัวลดลงตามมาตรการรัฐชั่วคราว​ เช่น​ ค่าไฟฟ้า​ ซึ่งต้องดูกันต่อไปว่าอัตราเงินเฟ้อพื้นฐานจะเป็นเช่นไร​ หลังสิ้นสุดมาตรการประคองค่าครองชีพสิ้นสุดลง​ ซึ่งน่าจะขยับขึ้นมาได้บ้าง​ ที่ผมห่วงในช่วงครึ่งปีหลัง​ หลังมาตรการลดค่าครองชีพสิ้นสุดและราคาน้ำมันเริ่มขยับขึ้นแล้ว​ คือเงินเฟ้อจะเริ่มขยับขึ้นแต่รายได้คนยังหาย​ ซึ่งเชื่อว่ารายได้หรือ​ GDP​ คงหดตัวลากยาวในปีนี้​ และหากราคาน้ำมันหรือสินค้าขึ้น​ ฐานะความเป็นอยู่ของคนจะยิ่งลำบากกว่านี้​ก็ได้ครับ ตกลงเงินฝืดหรือไม่ฝืด... ตามนิยามคงตอบว่ายังแต่ก็เกือบจนจะล้ำเส้นละครับ​ แต่ผมว่าพูดให้ชัดว่าฝืดไปเลยดีกว่า​ เงินเฟ้อติดลบมานาน​ ไม่เพียงราคาน้ำมันแต่กำลังลามมาสินค้าอื่น​ อุปสงค์ก็อ่อนแอ​ ในอดีตเราแทบไม่นิยามเงินฝืดกันเลย แม้ช่วงปี​ 2008-2009​ ที่เงินเฟ้อติดลบ​ แต่เศรษฐกิจลงลึกสุดในช่วง​ไตรมาสสองปี​ 2009​ ก่อนฟื้นตัวอย่างรวดเร็ว​ จะมองฝืดหรือไม่​ วันนี้ต้องถามก่อนว่านอกจากราคาสินค้าที่ลง​แล้ว​ ราคาสินทรัพย์อื่นๆ​ เช่น​ บ้าน​ รถยนต์​ ก็ลดลงด้วย​ มีเพียงหุ้นที่ทะยานขึ้นอย่างรวดเร็วหลังดิ่งลงในช่วงเดือนมีนาคม​ ด้านการว่างงานก็เพิ่มขึ้นมาก​ รายได้คนก็ลดลง​ จริงๆ​ เราน่าจะถามว่าเศรษฐกิจไทยที่แบ่งเป็นสองด้าน​ ที่ด้านหนึ่งทรุดหนัก​ อีกด้านฟื้นอย่างรวดเร็ว​ ด้านหนึ่งเรียกเงินฝืด​ เพราะอีกด้านคงไม่ใช่​ มองต่อไป​ แล้วนโยบายการเงินจะรับมือเช่นไร​ ผมมองว่าต่อให้เงินฝืดจริง​ ก็ไม่ได้แปลว่าทางธปท.จะทำอะไร​เพิ่มเติม​ แม้ใช้นโยบายการเงินโดยอิงกรอบเงินเฟ้อเป้าหมาย​ แต่ก็มีความยืดหยุ่นมาก​ ต่อให้ตกกรอบล่างนานๆ​ ก็อธิบายได้ว่าทำไมจะไม่ลดดอกเบี้ยอีก หรือต่อให้ไม่หลุดกรอบแต่มีปัจจัยเสี่ยงอื่นที่เขาสนใจก็ลดดอกเบี้ยได้​ อันนี้จะเป็นปัญหาในการอธิบายสื่อสารให้คนเข้าใจทิศทางนโยบายการเงินในอนาคตครับ​ แต่ไม่ใช่ว่าเขาผิดนะครับ​ เพียงแต่ตลาดการเงินมันซับซ้อนมาก​ วันนี้อยากให้นักเศรษฐศาสตร์เอาคนเป็นตัวตั้งมากกว่าดัชนี​ เพราะต่อให้เราเถียงกันว่าดัชนีอัตราเงินเฟ้อบอกว่าเราเข้าสู่ภาวะเงินฝืดหรือไม่​ แต่คนไทยวันนี้รายได้ฝืดเคือง​ เงินไม่มีใช้​ ของที่ผลิตออกมาขายไม่ได้จนต้องลดราคาลง​ อย่างน้อยเก็บเงินสดไว้ก่อน​ เงินจึงมีค่ามาก... ใครไม่มีเงินจะรู้ดีครับ