285 - Kaliningrad, een oude stad als brandpunt van Europa

In deze laatste aflevering van het podcastseizoen 2021-2022 komen heel veel thema’s van dit vierde seizoen bijeen in één stad aan de Baltische kust. De exclave Kaliningrad is het restant van Stalins annexaties in 1946. Anno 2022 is het een 'flashpoint' in de geopolitieke en militaire spanningen die Europa op zijn kop zetten. Wat is dat voor stad en waarom gebeurt dit juist daar?

In gesprek met Jaap Jansen vertelt PG Kroeger het verhaal van deze 'oblast' van Rusland. Het is het verhaal van ons Europese continent, onze cultuur en politiek sinds de Middeleeuwen.

Het was een havenstadje van het Slavische volk der Prussen. Het werd een militair, strategisch en mercantiel centrum van de Duitse ridderordes die de Baltische kusten veroverden en met de Hanzesteden tot grote bloei brachten.

Die ridders eerden hun heerser Ottokar II door de nieuwe stad Königsberg - Koningsburcht - te noemen. In de eeuwen daarna werd het de hoofdstad van de eerste protestantse staat in Europa, het machtscentrum van Brandenburg-Pruisen, rebelse stad van kunst en wetenschap.

Hier schetste de geniale filosoof Immanuel Kant in de late achttiende eeuw hoe de wereld 'tot eeuwige vrede' zou kunnen komen. Fascinerend is hoe hij concreet voor zich zag hoe wij nu in de EU, met een 'rules based order' en een Erasmus-programma de poging zijn gaan wagen.

PG vertelt ook over de rampen die Königsberg troffen, de verwoestingen en deportaties en dat Poetins FSB gevestigd is in het voormalige Gestapo-hoofdkwartier. De enorme spanningen nu tussen Rusland, Litouwen en Polen rond de treincorridor naar Kaliningrad zijn de echo van eeuwen.

Tot slot het verhaal van het grootste mysterie in de kunst: de verdwenen Barnsteenkamer.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.

***

Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier

***

Verder lezen

Hubert Smeets - Kaliningrad: sovjetkolonie die worstelt met haar identiteit (2017)

Laura Starink - Russisch sabelgekletter na Litouwse stop op staaltransport naar Kaliningrad (2022)

Rusland mag goederen naar Kaliningrad blijven uitvoeren, goederen met militaire toepassing worden uitgesloten

***

Verder luisteren

279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU

272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa

260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder

257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden

256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'

254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken

253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft

252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was

248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland

244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne

188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt

21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I

19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:50:10 – Deel 2

01:25:10 – Einde

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.