۱۱_ حاجی آقا. نویسنده: صادق هدایت. قسمت یازدهم.

رمان حاجی آقا از رمان های تاریخی صادق هدایت می باشد که در زمان جنگ جهانی دوم منتشر شده است حاجی آقا پر فروش‌ترین کتاب صادق هدایت در زمان حیاتش بود. او با طنز گزنده‌اش انهدام اخلاق را در جامعه‌ای تباه و بی بندوبار نشان می‌دهد که از آب و هوا بگیر تا حاکمان و مردم و مطبوعات، مترقی و سنت‌گرا، همه از دم فاسدند. حاجی آقا می‌گوید: «برای مردم اعتقاد لازمه. باید مطیع و معتقد به قضا قدر باشند تا بشه از گرده آنها کار کشید. باید یک پنجه آهنین همیشه تو سر مردم بزنه. پایه مملکت دین و مذهبه، اما همه کارها را که مذهب نمی‌تونه بکنه. مردم چوب و فلک می‌خواهند. با آزادی مازادی کار مملکت نمی‌گذره» هدایت آخوندها را «کلم به سر» می‌نامید و در همین کتاب از زبان حاجی آقا می‌گوید: «من همه‌اش با آخوندها کشمکش دارم. ارّه که بدست آخوند بیفته دندانه دندانه‌اش را حلال می‌کنه و قورت می‌ده» افتخار میكنم درين چاهک خلا كه به قول خودتان درست كرده‌ايد و همه‌چيز با سنگ دزدها و طرارها و جاسوسها سنجيده می‌شود و لغات مفهوم و معانی خود را گم كرده، درين چاهک هيچ‌كاره‌ام. توی اين چاهک فقط شماها حق داريد كه بخوريد و كلفت بشويد. اين چاهک به شما ارزانی! اما من محكومم كه از گند شماها خفه بشوم. #حاجی_آقا . #صادق_هدایت