آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز • بیژن مفید

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادی

پخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمان

تاریخ انتشار پادکست: ۱۸ آذر ۱۴۰۰

copyright ©Deutsche Welle

در پادکست این هفته پادکست "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از بیژن مفید، نمایش‌نامه‌نویس، آهنگساز، خواننده و نوازنده گفته‌ایم. تسلط بر موسیقی و ریتم از مهم‌ترین ویژگی‌های تئاتر بیژن مفید محسوب می‌شد.

بیژن مفید در سال ۱۳۱۴ در تهران زاده شد. پدرش از بازیگران نقش‌های شاهنامه‌ای و نوازنده تار بود؛ بنابراین بیژن از همان کودکی با شعر، دستگاه‌های موسیقی و نمایش‌های سنتی ایرانی آشنا شد. او تسلطش بر موسیقی و ریتم را که از مهم‌ترین ویژگی‌های تئاترش محسوب می‌شد، وام‌دار فراگرفتن ساز ویلن در دوره کودکی‌اش می‌دانست.

او برادر بهمن مفید، اردوان مفید، هومن مفید و هنگامه مفید است.

۱۹ ساله بود که نخست به دانشکده حقوق رفت ولی پس از آن در رشته ادبیات انگلیسی لیسانس گرفت. ۲۸ ساله بود که "آتلیه تئاتر" را گشود که در آن بیشتر به ترجمه و تنظیم نمایشنامه‌ها می‌پرداخت.

۳۰ ساله بود که نوشتن ماندگارترین اثرش "شهر قصه" را آغاز کرد که چهار سال به درازا کشید. این نمایشنامه که اثرگذارترین کمِدی موزیکال تاریخ تئاتر ایران به شمار می‌آید، سراسر انتقاد است.

بیژن مفید ۱۵۰ نمایشنامه رادیویی به فارسی برگرداند و از صدای گرمش در اجرای بیشتر آنها بهره گرفت.

او ترانه‌های نمایشنامه‌هایش را خود می‌ساخت، می‌خواند و می‌نواخت.

صدرالدین زاهد، بازیگر و کارگردان تئاتر که سال‌ها تجربه همکاری با بیژن مفید را داشت، پیش از این در گفت و گو با خبرگزاری ایلنا گفته بود: «بیژن مفید خیلی وابسته به فرهنگ، موسیقی، شعر و ادبیات ایرانی بود. او هم ترانه‌سازی می‌کرد، هم دستی در موسیقی داشت، هم شعر می‌گفت و هم می‌نوشت. کار منحصر به فرد او در نتیجه تسلط به هنرهای مختلف بود. دستگاه‌های ایرانی را می‌شناخت و در نتیجه این تسلط خیلی کمک می‌کرد تا ضرباهنگ و ریتم نمایش‌هایش را درست دربیاورد.»

بیژن مفید در ۴۹ سالگی در جنوب کالیفرنیا درگذشت.