آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز • گلنوش خالقی

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادی

پخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمان

تاریخ انتشار پادکست: ۲۶ آبان ۱۴۰۱

copyright ©Deutsche Welle

در پادکست این هفته "آواهای کم شنیده از دیروز تا امروز" از "سرود آزادی" ساخته گلنوش خالقی با شعری از فریدون مشیری گفته‌ایم. این سرود را گروه هم‌آوازان رادیو و تلویزیون ملی ایران اجرا کرده بود.

"سرود آزادی" آخرین اثر گروه هم‌آوازان رادیو و تلویزیون ملی ایران به آهنگسازی و رهبری گلنوش خالقی با شعری از فریدون مشیری است.

گلنوش خالقی، موسیقیدان، آهنگساز، رهبر ارکستر و فرزند روح‌الله خالقی که پس از انقلاب ۵۷ به او اجازه رهبری ارکستر در ایران داده نشد، متولد ۱۷ دی سال ۱۳۱۹ در تهران بود.

او در سال ۱۳۳۰ به هنرستان موسیقی ملی راه یافت و فراگیری ساز پیانو را آغاز کرد. از استادان او در هنرستان می‌توان به حسین صبا، جواد معروفی و مصطفی کمال پورتراب اشاره کرد.

این آهنگساز و رهبر ارکستر در سال ۱۳۳۸ پس از دریافت دیپلم هنرستان موسیقی ملی، با رتبه نخست به هنرستان عالی موسیقی وارد و تحت تعلیم امانوئل اصلانیان قرار گرفت و پس از آن به عنوان دستیار استاد به آموزش پیانو در هنرستان عالی موسیقی مشغول شد.

در سال ۱۳۴۱ برای تحصیلات موسیقی به اتریش سفر کرد و به تحصیل در رشته رهبری کر مشغول شد و پس از سه سال به آمریکا مهاجرت کرد و تحصیلات خود را ادامه داد.

گلنوش خالقی در سال ۱۳۵۳ به دعوت رادیو و تلویزیون ملی به ایران بازگشت و گروه هم‌آوازان را برای اجرای آثار کلاسیک ویژه گروه کر و ارکستر بنا کرد و پس از انقلاب در سال ۱۳۵۸ مجددا به آمریکا مهاجرت و فعالیت‌های هنری خود را در کانون دوستداران فرهنگ ایران آغاز کرد.

خانم خالقی در سال ۱۳۶۹ مجددا به ایران سفر کرد و قصد داشت به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد درگذشت پدرش روح‌الله خالقی که از نامداران موسیقی کلاسیک ایرانی است، برنامه‌هایی در تهران و شهرستان‌ها برگزار کند اما به او اجازه رهبری ارکستر داده نشد.

خود در مصاحبه‌ای گفته بود: «حاضر بودم مقنعه به سر کنم و کاملا حجاب اسلامی داشته باشم ولی نگذاشتند. وقتی خواستند خیلی لطف کنند گفتند می‌توانید کنسرت دهید اما تنها برای زنان! من هم گفتم هرگز چنین کاری نمی‌کنم. موسیقی باید برای همه آزاد باشد.»

در سال‌های اخیر فیلم کوتاهی به نام "دوباره بخوان" منتشر شده که کار تهیه و ساخت آن را بهروز جمالی انجام داده است و در آن نگاهی نوستالژیک به گروه هم‌آوازان رادیو تلویزیون ملی‌ ایران داشته است.

بهروز جمالی در این فیلم برخی از اعضای گروه هم‌آوازان را پس از سال‌ها پیدا کرد و "سرود آزادی" بازخوانی شد.

از جمله فعالیت‌های هنری دیگر گلنوش خالقی می‌توان به اجرای کنسرت ترانه‌های محلی ایران همراه پری زنگنه، تاسیس و رهبری ارکستر روح‌الله خالقی در واشنگتن، اجرای کنسرت و تنظیم آثار هنرمندان قدیمی موسیقی ایران همچون درویش خان، مرتضی نی‌داوود، علینقی وزیری، روح‌الله خالقی، مرتضی محجوبی و …، تنظیم و رهبری ارکستر و انتشار آلبوم موسیقی "می ناب ۱" و "می ناب ۲" از آثار روح‌الله خالقی با خوانندگی کاوه دیلمی و تنظیم ترانه‌های محلی ایران برای پیانو اشاره کرد.

گلنوش خالقی در بهمن ماه ۱۳۹۹ در آمریکا درگذشت.