14 Eanáir 2023 (Tiobraid Árann)

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.

*

Inniu an ceathrú lá déag de mhí Eanáir. Is mise Gwyneth Nic Aidicín Ní Loingsigh.

Rinne lucht tacaíochta iar-Uachtarán na Brasaíle Jair Bolsonaro iarracht an Chúirt Uachtarach, Teach na Comhdhála agus Pálás an Uachtaráin sa phríomhchathair Brasilia a ransú ag an deireadh seachtaine. Bhí an chuma air go raibh na hagóideoirí ag iarraidh aithris a dhéanamh ar na Meiriceánaigh a rinne ionsaí in Washington dhá bhliain ó shin, cé nár éirigh leosan an rialtas a chur as cumhacht ach oiread. Níor mhair an éirí amach ach cúpla uair an chloig ach cáineadh go láidir í sa Bhrasaíl agus thar lear. Toghadh Uachtarán nua na Brasaíle, Lula, le déanaí, agus é ag gealladh go mbeidh polasaithe níos forásaí agus é ina Uachtarán.

Cailleadh beirt duine mór le rá i saol an cheoil an tseachtain seo. D'éag an ceoltóir traidisiúnta Séamas Ó Beaglaíoch sa bhaile i mBaile na bPoc i gCorca Dhuibhne Dé Luain. Ba as teaghlach cáiliúil ceolmhar é an Beaglaíoch, agus bhain sé féin clú agus cáil amach dá chuid ceoil in éineacht le Steve Cooney. Agus ansin Déardaoin, fuair Lisa Marie Presley bás i Meiriceá. B'amhránaí í Lisa Marie ach bhí sí ní b'aitheanta mar iníon Elvis Presley agus mar bhean chéile Michael Jackson sna nóchaidí. Bhí sí i láthair ag searmanas na Golden Globes Dé Máirt ach togadh í chuig an ospidéal mar gheall ar thaom croí dhá lá ina dhiaidh.

Tá fear gafa ag póilíní i ndeisceart Bhéal Feirste maidir le dúnmharú Nathalie McNally i gContae Ard Mhacha mí ó shin. Fuarthas Nathalie sáite ina teach cónaithe ar an Lorgain seachtain roimh an Nollaig. Bhí sí dhá bhliain is tríocha d'aois, agus cúig seachtaine déag ag iompar clainne. Tá an fear a ghabh na póilíní á cheistiú faoi láthair. Tharla agóidí i gcoinne mharú na mban trasna na tíre seachtain ó shin, tar éis bhás Bruna Fonseca, Brasaíleach óg a bhí ag cur fúithi i gCorcaigh, ar Oíche Chinn Bliana.

*

Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.

*

GLUAIS

agóideoirí - protestors

polasaithe níos forásaí - more progressive policies

searmanas - ceremony

taom croí - heart attack

dúnmharú - murder

sáite - stabbed