آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز • تورج شعبان‌خانی

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادی

پخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمان

تاریخ انتشار پادکست: ۳ فروردین ۱۴۰۲

copyright ©Deutsche Welle

در نخستین پادکست "آواهای کم شنیده از دیروز تا امروز" در سال ۱۴۰۲ از تورج شعبان‌خانی و قطعه "بهار بهار" با شعری از محمدعلی بهمنی گفته‌ایم و مروری بر برخی از ماندگارترین آثار این هنرمند کرده‌ایم.

تورج شعبان‌خانی زاده ۱۵ بهمن ۱۳۲۹ در تهران، آهنگساز، تنظیم کننده و خواننده موسیقی پاپ بود که از ۱۷ سالگی موسیقی رابه طور حرفه‌ای آغاز کرد.

تلویزیون در سال ۱۳۵۰ به دنبال جذب استعدادهای جدید در موسیقی بود و به همین خاطر فراخوانی داد و از بین چهار هزار نفر شرکت کننده، تنها ۴۰ نفر برگزیده شدند که یکی از این افراد تورج شعبان‌خانی بود.

برای برگزیدگان، کلاس‌های سلفژ و تئوری موسیقی طی یک دوره دو ساله تحت آموزش اساتید مختلف از جمله مرتضی حنانه برگزار شد و پس از آن بود که شعبانخانی آهنگسازی را به صورت حرفه‌ای آغاز کرد.

شعبان‌خانی که به مرد بی‌حاشیه و بی‌ادعای موسیقی معروف بود، فعالیت موسیقایی خود را با موسیقی متن و آهنگسازی فیلم "آدمک" به کارگردانی و نویسندگی خسرو هریتاش و معرفی فریدون فروغی ادامه داد. در این فیلم دو ترانه به نام‌های "آدمک" و "پروانه من" با شعر و آهنگ تورج شعبانخانی و صدای فریدون فروغی اجرا شد.

این هنرمند نامی در طول فعالیت‌ هنری خود بیش از ۲۶۰ ترانه و چهار موسیقی فیلم را آهنگسازی کرد و از او دو آلبوم موسیقی با صدای خودش به یادگار مانده‌ است.

شعبان‌خانی پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ از خوانندگان و هنرمندانی بود که در ایران ماند و با خوانندگانی مثل ناصر عبداللهی، محمدرضا عیوضی و خشایار اعتمادی در داخل کشور همکاری کرد.

او در حالی‌ که برای برگزاری یک کارگاه آموزشی با موضوع "آسیب‌شناسی ۱۰۰ سال ترانه در ایران" در سال ۱۳۹۸ به همدان سفر کرده بود، بر اثر عارضه قلبی و ریوی به کما رفت و پس از انتقال به تهران در ۱۸ آذر همان سال در بیمارستان عرفان درگذشت.

سیمین غانم که دخترخاله او بود، در مراسم درگذشت شعبان‌خانی گفته بود: «آخرین مطلبی که از او به یاد دارم این است که می‌گفت دلم از موسیقی گرفته است؛ چون زحمات زیادی برای این هنر کشیده‌ام و در واقع تمام زندگی‌ام را وقف آن کردم اما در جامعه آن‌طور که باید از جنبه‌ مادی و معنوی جلوه‌ای نداشت.»

ما هم در نخستین پادکست "آواهای کم شنیده از دیروز تا امروز" در سال ۱۴۰۲ قطعه "بهار بهار" با شعری از محمدعلی بهمنی و آهنگسازی و صدای تورج شعبان‌خانی را انتخاب کرده‌ایم.

محمدعلی بهمنی درباره این شعر پس از درگذشت شعبان‌خانی گفته بود: «شعر "بهار بهار" را هم تورج و هم ناصر عبداللهی خواندند و من بسیار متاسفم که هر دو عزیز را از دست دادیم.»