355 - Modern en succesvol Spanje wordt EU-voorzitter en houdt verkiezingen

Vanaf 1 juli 2023 volgt Spanje Zweden op als voorzitter van de EU-ministerraden. Een markant moment, want op 23 juli gaat Spanje naar de stembus. Krijgt de sociaaldemocraat Pedro Sánchez voldoende steun om door te mogen als minister-president? Of vervangt de christendemocraat Alberto Núnez Feijóo hem? Zoals elk half jaar duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de politieke actualiteit, de Europese ambities en de bijzondere rol van het voorzittersland in de historie en cultuur van Europa.

***

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier

***

Spanje wordt vaak onderschat. Het heeft een sterke, dynamische economie met een bruto binnenlands product zo groot als dat van Rusland en de Benelux en het is een moderne samenleving geworden. 50 jaar geleden heerste een verkalkte, fascistische tirannie over het land, dat heel bewust cultureel, sociaal en economisch achterlijk werd gehouden. Een lidmaatschap van de EU en de NAVO was ondenkbaar.

Spanje is met open vizier omgegaan met de pijn uit het verleden. Heel bijzonder is hoe dit land zijn in Europa bijna ongekende multiculturele diversiteit van rijke beschavingen en historische tradities heeft leren koesteren en vernieuwen.

Dit opmerkelijke succes is het werk van twee grote partijen die ook ditmaal strijden om de politieke macht, de Partido Popular (PP) en de sociaaldemocratische PSOE. Jaap en PG portretteren de achtergrond en kleur van deze partijen en hun bijzondere aanvoerders bij het proces van democratisering Adolfo Suárez en Felipe González.

De huidige premier van de PSOE heeft zich in Europa net zo sterk ontplooid als zijn leermeester González en lijkt ook bij een nederlaag nog lang niet uitgespeeld. Zijn PP-concurrent staat er goed voor in de peilingen, maar Sanchez heeft een opvallende calculatie gemaakt om toch juist nu vervroegd naar de stembus te gaan. De politieke finesses daarvan raken heel de EU en worden door Jaap en PG uit de doeken gedaan als lesmateriaal voor anderen. Want spannend en ongewis gaat het worden!

Het Spaanse EU-voorzitterschap zal duidelijke zwaartepunten kennen die ook Nederland raken. In Amsterdam is komend najaar een toonaangevende EU-conferentie over innovatief beroepsonderwijs. Voor Spanje cruciaal vanwege de nog steeds hoge jeugdwerkloosheid (nu 28 procent) en de voortrekkersrol van regio Baskenland op juist dit terrein van arbeidsmarkt-innovaties.

Spanje zal twee grote geopolitieke topconferenties leiden. Die van de EU met Latijns-Amerika moet de grondslag leggen voor structurele samenwerking en handel. Voor het kabinet-Rutte IV een riskant thema, omdat in de nieuwe Eerste Kamer geen meerderheid lijkt te zijn voor een nieuw vrijhandelsverdrag.

De andere top is van de EU-regelingsleiders over Europese 'strategische autonomie', waarover premier Sanchez met premier Rutte al een toekomstvisie publiceerde. Daar zullen in het Alhambra in Granada ook de regeringsleiders van de rest van Europa bijvoegen, als vervolg op de recente top van de Europese Politieke gemeenschap in Moldavië.

Wie 'Alhambra' zegt, zegt kunst en architectuur van de buitenklasse. PG schetst de uitzonderlijke rol en rijkdom van Spanje als een fundament van de Europese beschaving. Dat begon al in het geboortedorp van een dynastie van Romeinse keizers even buiten Sevilla. Ons eigen land was deel van de hoogtijdagen van het Spaanse wereldrijk, maar toen al bleek dat we elkaar te weinig begrepen. Nu beseffen we veel beter hoe mooi en inspirerend het werk is van mensen als Lorca, Zurbaran, El Greco en de gedurfde denker Sint Isidorus van Sevilla.

En er is de bijzondere rol van Spanje in de operaliteratuur. Heel multicultureel met de Amerikaans-Griekse diva Maria Callas die in een Franse opera schitterde als een Roma-vrouw die in Sevilla de mannen bekoorde, terwijl zij een glas Manzanilla drinkt!

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl

***

Verder luisteren

344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn

336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt

324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?

313 - Zweden, land met een roemruchte geschiedenis, wordt op 1 januari EU-voorzitter

312 - Schurend verleden - over cancelculture, politiek en geschiedenis en Spaanse pijn

311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore over de wereldoorlog tussne Spanje en sultans

242 - Adrianus van Utrecht, de Nederlandse Paus

158 - Aan zee is een land nooit klein: EU-voorzitter Portugal

154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'

49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:50:44 – Deel 2

01:26:05 – Einde

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.