17 Meitheamh 2023 (Tiobraid Árann)

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.

*

Inniu an seachtú lá déag de mhí an Mheithimh. Is mise Gwyneth Nic Aidicín Ní Loingsigh.

Fuair Christy Dignam, príomhamhránaí Aslan, bás ag aois 63 Dé Máirt, tar éis tinneas fada. D’fhás Dignam aníos i bhFionnghlas agus thosaigh sé ag seinm ceoil sna seachtóidí, leis an ngrúpa ceoltóirí a bhunaigh an banna Aslan ag tús na n-ochtóidí. Bhí rath mór orthu lena gcéad singil “This Is” agus shínigh an grúpa conradh leis an lipéad ceoil mór EMI. Bhí fadhbanna andúla ag Dignam, topaic a raibh sé an-oscailte fúithi, agus d’fhág sé Aslan ar feadh tamaill. Tháinig an banna le chéile arís sna nóchaidí agus ag an am seo scríobh siad a n-amhrán is cáiliúla, “Crazy World”. In 2013 diagnóisíodh go raibh aimileoideois ar Dignam ach lean sé leis ag seinm, idir tréimhsí drochshláinte, sna deich mbliana ina dhiaidh sin, go mí Eanair na bliana seo.  

Thaifead Donald Trump pléadáil neamhchiontach maidir le cúisimh fheidearálacha choiriúla, ina ndeirtear gur choimeád sé doiciméid slándála náisiunta tar éis a uachtaránachta. Tá cúisimh roimh shainchabhróir Trump, Walt Nauta, freisin. Seo an chéad uair riamh i stair Mheiriceá atá cúisimh fheidearálacha curtha roimh iaruachtarán. Deir saineolaí nach mbeidh an triail ar siúl go dtí an bhliain seo chugainn. Seo an dara huair atá Trump sna cúirteanna le cúpla mí anuas ach is léir nach bhfuil dochair déanta dá thacaíocht. Deir Trump go bhfuil na cúisimh éilitheach agus tá sé ag iarraidh a bheith atofa mar Uachtarán i mí na Samhna 2024.

Fuair iar-phríomhaire na hIodáile Silvio Berlusconí bás Dé Luain ag aois 86. Bhí sé ag streachailt le drochshláinte le roinnt blianta anuas. Mar sin féin, toghadh é chun an tSeanaid arís anuraidh agus lean sé leis mar cheannaire oifigiúil dá pháirtí ar an eite dheis, Forza Italia. Pearsa conspóideach a bhí in Berlusconi, agus lean scannail agus cásanna caimiléireachta agus calaoise é i gcónaí. Bhí cáil agus rachmas aige sular thosaigh sé a ghairm phoilitiúil, bhunaigh sé an comhlacht meán is mó san Iodáil. Chaith sé trí sheal ina phríomhaire, naoi mbliana san iomlán idir 1994 agus 2011. Gheall sé sláinte eacnamaíochta dá thír ach bhrúdh as an bpost é sa deireadh mar gheall ar ghéarchéim fiachais.

*

Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.

*

GLUAIS

príomhamhránaí - lead singer

fadhbanna andúla - addiction problems

cúisimh fheidearálacha - federal charges

sainchabhróir - aide

casanna caimiléireachta agus calaoise - corruption and fraud cases

géarchéim fiachais - debt crisis