วิสุทธิมรรค 8.2 กายคตาสติ พิจารณากาย

คัมภีร์วิสุทธิมรรค (ฉบับสมบูรณ์) ปริจเฉทที่ 8 ตอนที่ 2 : กายคตาสติ สมถกรรมฐาน ด้วยการพิจารณาอวัยวะ 32 ประการในร่างกายนี้ โดยความเป็นของปฏิกูล เป็นการทำสมาธิภาวนาอันสำคัญยิ่ง เห็นได้จากเป็นธรรมเนียมในการขอบวช พระอุปัชฌาย์จะให้กรรมฐานนี้ 5 ข้อเบื้องต้น คือให้พิจารณา ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง

: การพิจารณาตามลำดับ และย้อนกลับจนครบ 32 จะเป็นการจูงจิตให้สงบได้ง่าย เสริมสติ ปัญญา ทำลายราคะ โมหะได้ดี ด้วยเห็นร่างกายสกปรก และไม่ใช่อัตตา ไม่ใช่เรา บังคับไม่ได้ และเมื่อจิตเป็นสมาธิ จิตมีกำลัง โทสะก็จะน้อยลงจนกำจัดไปได้ง่าย ด้วยปัญญาที่จะเกิดตามมาหลังวิปัสสนาถูกทาง

: ผู้เริ่มฝึกสมาธิมักนับลมหายใจ และจำนวนมากจิตจะยิ่งฟุ้งซ่าน แต่การระลึกถึงอวัยวะทีละส่วน จะเป็นสมาธิได้ง่ายขึ้น เพราะจิตมีที่ยึดที่เกาะ เหมือนรถวิ่งมาเร็ว ๆ ค่อย ๆ ชะลอหยุดคุยกับคนไปตามทาง หรืออ่านป้ายบอกทาง หลายคนวุ่นมาทั้งชีวิต อยู่ดี ๆ จับมานั่งนับลมหายใจ ก็ฟุ้งซ่านจัดจนทรมานและเข็ดกับการฝึกสมาธิไปเลย สมาธิไม่ได้เกิดเพราะการบังคับให้จิตหยุดคิด ซึ่งต้องมีกุศโลบายเหมาะสมกับจริต วาสนา ปัญญาของตัวเองด้วย
:

สมาธิจึงมีหลายวิธี ซึ่งควรทดลองฝึกทุกแบบตามรำตาวิสุทธิมรรคนี้ จนเจอสิ่งที่เหมาะกับตนเองที่สุด เบื้องต้น อนุสสติ 10 ประการ ก็เป็นการจูงจิตที่ดี มีโอกาสจะนำมาย่อให้กระชับ เพื่อใช้จูงจิต หรือใช้ระลึกท่องในใจ เพื่อเริ่มฝึกกรรมฐาน หรือสมาธิอีกทีนะครับ อนุสสติสิบนั้น ควรนำมาระลึกถึงอยู่ประจำ ควรเป็นบทสวดประจำวันของทุกคนด้วยซ้ำไป


: || พระพุทธโฆสะเถระ รจนา || สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภ มหาเถร) แปลและเรียงเรียง || เสียงอ่านโดย.. อริยคุณ (โจโฉ) ชมรมผลดี www.โจโฉ.net