Meertaligheid in het onderwijs: Translanguaging (Seizoen 2, Aflevering 3)

Transcript Vriend van de show worden Op school spreken we Nederlands en thuis een andere taal. Dit is de realiteit voor de meeste meertalige kinderen in Nederland en Vlanderen. Thuis spreken kinderen vaak ook Nederlands, soms omdat dit ook de moedertaal is van één van hun ouders. Maar op school de andere taal spreken? Dat gebeurt zelden. Soms mag het niet eens. Volgens veel onderzoekers - en steeds meer leerkrachten - is dit een gemiste kans. Want het inzetten van de thuistalen van meertalige kinderen op school kan allerlei voordelen hebben. Ze voelen zich daardoor vaak beter, ze presteren vaak beter (ook in het Nederlands), en het bevordert de inclusiviteit. Een manier om de thuistalen van meertalige kinderen een plek te geven in het onderwijs heet translanguaging. In deze aflevering spreek ik met Joana Duarte, zelf een meertalige wonder, over deze strategie en of er daadwerkelijk wetenschappelijk bewijs is dat hij werkt. Dit lijkt wel het geval te zijn. Verder spreek ik met Karijn Helsloot van Stichting Taal naar Keuze (begint op 22:16) over de mogelijkheid om op de middelbare school andere talen als eindexamen- of schoolvak te kiezen dan het gebruikelijke Engels, Nederlands of Duits. Dit is natuurlijk ook een manier waarop meertalige kinderen kunnen profiteren van hun kennis in hun thuistaal. Onze Kletshead van de Week (begint op 36:26) is een 5-jarig meisje dat tot de verbazing van haar moeder beweert naast het Arabisch en het Nederlands ook het Spaans en het Frans te kunnen. Nog een meertalige wonder in het dop dus!  Joana Duarte is lector Meertaligheid en Geletterdheid aan NHL Stenden hogeschool in Leeuwaarden, en bijzonder hoogleraar Wereldburgerschap en tweetalig onderwijs aan de Universiteit van Amsterdam. Zij doet onderzoek naar diversiteit en kansengelijkheid, de taalverwerving van meertalige leerlingen, taalattitudes van leerkrachten en gezinnen, meertaligheidsdidactiek en docentenprofessionalisering voor meertaligheid in het onderwijs. Een van de projecten die Joana noemde tijdens ons gesprek is het 3M project (Meer kansen Met Meertaligheid). Daar is de toolbox uit voortgekomen waar zij het ook over heeft gehad.  Een uitgebreide lijst van het onderzoek van Joana en haar collega's vind je op de website van de lectoraat Meertaligheid en Geletterdheid. Hieronder een selectie uit de andere onderzoeken / onderzoekers die Joana noemde tijdens ons gesprek: Ofélia García is de onderzoeker die het meest met translanguaging wordt geassocieerd - op YouTube vind je deze lezing waarin ze uitlegt wat translanguaging inhoudt.Creese, A. & Blackledge, A. (2010). Translanguaging in the Bilingual Classroom: A Pedagogy for Learning and Teaching? The Modern Language Journal, 94, 103-115. https://www.jstor.org/stable/25612290?seq=1Arthur, J. & Martin, P. (2006). Accomplishing lessons in postcolonial classrooms: comparative perspectives from Botswana and Brunei Darussalam. Comparative Education, 42, 177-202. https://doi.org/10.1080/03050060600628009Latisha, M. & Young, A.S. (2017). Engaging with emergent bilinguals and their families in the pre-primary classroom to foster well-being, learning and inclusion. Language and Intercultural Communication, 17, 455-473. Helaas is het zo dat een aantal veel wetenschappelijk onderzoek achter een paywall zit waardoor het niet beschikbaar is zonder een abonnenment op de desbetreffende wetenschappelijke tijdschrift. Dit gaat vaak via een universiteit of andere instelling. Heel vervelend, maar het is helaas op dit moment niet anders. Er worden steeds meer stappen genomen richting open science, dus waar artikelen beschikbaar zijn zonder te betalen, maar helaas gaat dit best langzaam. Sommige onderzoekers stellen een versie van hun artikelen beschikbaar via hun persoonlijke websites. Karijn Helsloot is directeur van Stichting Taal naar Keuze, een organisatie die zich sterk maakt voor het gebruik van alle talen in het onderwijs. Het lesprogramma waar Karijn het over had,