Episode 47 (01)

ویژه نامه استاد محمدرضا شجریان

بخش اول

محمدرضا شجریان (زاده ۱ مهر ۱۳۱۹ – درگذشته ۱۷ مهر ۱۳۹۹) موسیقی‌دان و خوانندهٔ موسیقی سنتی ایرانی بود. وی همچنین خوش‌نویس، رئیس شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیان‌گذار گروه شهناز و آفرینندهٔ چند ساز موسیقی بود. آواز خواندن را از کودکی آغاز کرد و با توجه به استعداد و صدای خوبش، تحت آموزش پدر خود که قاری قرآن بود، مشغول به پرورش صدای خویش شد. شجریان در میان دوستداران خود با عنوان «استاد آواز ایران» و «خسروِ آواز ایران» نیز شناخته می‌شود. برخی او را مهم‌ترین چهرهٔ موسیقی ایرانی و یکی از نمادهای مهم فرهنگ و موسیقی ایران‌زمین می‌دانند. از فرزندان محمدرضا شجریان، همایون و مژگان در زمینهٔ موسیقی فعالیت دارند. خوانندگانی چون ایرج بسطامی، مظفر شفیعی، حسام‌الدین سراج، حمیدرضا نوربخش، علی جهاندار بیژن کامکار، سینا سرلک و پسرش همایون از شاگردان شجریان بودند.

محمدرضا شجریان علاوه بر آوازه‌خوانی، علاقهٔ زیادی به خوشنویسی ایرانی داشت. او از سال ۱۳۴۴ به فراگیری خط نستعلیق نزد ابراهیم بوذری و حسین میرخانی پرداخت. او دارای درجهٔ ممتاز در خط نستعلیق بود. محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۹ آثار خطاطی خود را در نمایشگاهی در تالار وحدت به همراه منتخبی از خوش‌نویسان معاصر به نمایش گذاشت. محمدرضا شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی بود. وی در اردیبهشت ۱۳۹۰ در نمایشگاه در تهران این سازها را رسماً به نمایش عمومی درآورد. برخی از این سازها عبارتند از: صراحی، شهرآشوب، ساغر، کرشمه، سبو و…

محمدرضا شجریان، چهار سال پس از آن‌که برای آخرین بار جلوی دوربین ظاهر شد و اعلام کرد ۱۵ سال است به بیماری سرطان مبتلاست، روز یکشنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۹، به دلیل افت سطح هوشیاری در حدِ کمایِ عمیق به بخش مراقبت‌های ویژه در بیمارستان جم تهران منتقل شد و عاقبت بعدازظهرِ پنجشنبه ۱۷ مهر ۱۳۹۹ در ۸۰ سالگی درگذشت. پیکر استاد شجریان صبح روز ۱۹ مهر ۱۳۹۹ نزدیک آرامگاه فردوسی به خاک سپرده شد.

حامی این پادکست: ایرانیکارت

ایرانیکارت وب سایت معتبری‌ست که پرداختهای ارزی شما را انجام می‌دهد و درآمد دلاری شما را نقد می‌کند. در این وب‌سایت می توانید بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال را نیز خرید و فروش کنید. ایرانیکارت خدمات بسیار دیگری نیز ارائه می‌دهد که می‌توانید برای آشنایی با آنها به وب‌سایت www.IraniCard.ir مراجعه نمایید.

گوینده قسمت اول: امیرنظام صمدآبادی

گوینده قسمت دوم: آنوشا

طراحی و تنظیم: مهدی ستوده

ساخت مش‌آپ:

امیر ملکی (یغما)

دانیال خرسندی

حسین فرهادی

گفتگوهای پایانی قسمت دوم:

حسین علیزاده، مجید درخشانی، امین تارخ (جشن خانه سینما)، هوشنگ ابتهاج (سایه)، پرویز مشکاتیان، اسماعیل خویی

منابع:

همشهری داستان، هفدانگ (متن پایانی)، رادیو فردا، بی‌بی‌سی فارسی، سی‌ان‌ان، دیوان، یورونیوز، مستند چهارگاه (علیرضا میراسداله)، مستند مرغ سحر، مستند حیف شد (فرهنگ و آهنگ)، آوای ایرانی (محمدرضا جعفری)، ویکی‌پدیا

پ.ن: این اپیزود با عشق بسیار تقدیم می‌شود به صدایی که با آن بزرگ شده‌ایم؛ صدایی که در جوانی همراه‌مان بود؛ با آن عاشق شدیم، برایمان از عشق و انسانیت خواند، در شادی‌هایمان بود؛ در خشم‌هایمان بود و برایمان از صلح گفت؛ با آن به خودمان افتخار کردیم و بر خودمان و سرزمین‌مان، گریستیم، با آن به سوگ نشستیم و اندوه‌مان را هر بار ژرف‌تر کرد و پربارتر؛‌ صدایی که با آن زندگی کردیم و خواهیم کرد. صدای همراهِ پدران و مادران‌مان، صدای همراه ما و فرزندان ما...

ارادتمند،

مهدی ستوده،

یازدهم بهمن ماه 1399

instagram.com/dialoguebox_episodes